خاطرهبازی ارکستر فارابی و اجرای پرقدرت سماع قزوین
۲۸ بهمن ۱۳۹۷ | ۱۵:۱۷
برج آزادی در چهارمین شب سیوچهارمین جشنواره موسیقی فجر میزبان ارکستر سازهای ایرانی فارابی و گروه موسیقی سماع قزوین شد.
بهگزارش روابط عمومی سیوچهارمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر از برج آزادی، شنبهشب 27 بهمنماه 1397 ساعت 19 ابتدا ارکستر سازهای ایرانی فارابی بهسرپرستی محمدحسین ابوفاضلی و سولیستی آواز حمید سبزیان روی صحنه رفت. این ارکستر با ترکیب سازهای سنتور، سنتور باس، تار، بمتار، تمبک، عود، بمکمان، کمانچه و نی، قطعاتی آشنا از رپرتوار موسیقی ایرانی را اجرا کرد.
استفاده از طیف صداس باس در «بهزندان»
نخستین قطعه «گلبانگ مضرابی» اثر حسین دهلوی بود که آهنگ آغازگر برنامه شب چهارم جشنواره در برج آزادی شد. ارکستر فارابی سپس قطعهی «بهزندان» ابوالحسن صبا را با تنظیمی از مهرداد دلنوازی نواخت. پیشترها گلبانگ را با تنظیم حسین دهلوی برای ارکستر هم شنیده بودیم. نکته قابل توجه در روایت ارکستر فارابی از قطعه «بهزندان» استفاده از طیف صدای باس بود در آن بود.
پس از اجرای «بهزندان» رهبر ارکستر برای لحظاتی جایگاه را ترک کرد تا برای اجرای تصنیف «بیا تا گل برافشانیم» اثر ماندگار حسین علیزاده با حمید سبزیان؛ سولیست آواز ایرانی این ارکستر به جایگاه برگردد.
«شور عاشقانه» اثر ماندگار مرتضی نیداوود با شعری از فریدون مشیری و تنظیم فریدون شهبازیان برای ارکستر، چهارمین قطعهای بود که ارکستر سازهای ایرانی فارابی در رپرتوار خود گنجانده بود و در شکل و شمایلی استاندارد و قابل قبول هم توانست آن را به اجرا بگذارد.
اما قطعهی بعدی اجرای نخست شنبهشب برج آزادی با تنظیمی از شخص محمدحسین ابوفاضلی روی آهنگ «خزان» اثر زندهیاد پرویز مشکاتیان بود.
قطعهی بعدی «ضربی ترک» اثری از ابوالحسن صبا بود که رهبر ارکستر پس از اجرای آن جایگاه را ترک کرد تا با کیوان قربانی نوازندهی نی و مژده جهانگیری سولیست کمانچهی ارکستر به جایگاه برگردد. پیش از اجرای قطعهی «زرد ملیجه» که از آشناترین ساختههای ابوالحسن صباست، مژده جهانگیری دقایقی را به تکنوازی کمانچه در گوشهی دیلمان که از ابداعات صبا بوده، پرداخت.
قطعهی پایانی این اجرا، تصنیف ماندگار، شورانگیز و انقلابی عارف قزوینی یعنی «از خون جوانان وطن» بود که با تنظیمی از فرامرز پایور به اجرا درآمد.
نسیم تقیپور، سمیه سادات علوی، احسان فتحی، محمد خورنگ، سیدمهدی سیدی، مریم منوچهری (نوازندگان سنتور)، پیمان حقپرست (نوازنده سنتورباس)، نازلی کریمزاده، احسان شریعتی، حسین خواجه وندی، ذبیح نورانی ماهفروز محله، امیررضا شریفی کلاریجانی، پوریا ارجمند تبار، دیبا مجنونی، امیرمحمد چرم زاده، مجید محمدی حاجی، رضا سلیمانیراد (نوازندگان تار)، ادریس آبی، امیرمحمد پارسایی، بهروز شریفی (نوازندگان بمتار)، کوثر اسماعیلی، امین پیرینه، رضا یوسفیان (نوازندگان عود)، کیوان قربانی (نوازنده نی)، مژده جهانگیری (نوازنده کمانچه)، علی اسدی (نوازنده بم کمان) و کیهان شریفی (نوازنده تنبک) اعضای این گروه موسیقی هستند.
اجرای پرقدرت گروه سماع قزوین دومین اجرای شب چهارم جشنواره موسیقی فجر در برج آزادی بود؛ اجرایی پرقدرت با قطعاتی خلاقانه و تنظیمهایی درخشان. این گروه که موفق به دریافت تندیس زرین بیست و هشتمین جشنواره موسیقی فجر هم شده بود در اجرای شنبهشب هشت قطعه نواخت که اغلب آهنگهای بهاجرادرآمده توسط آنها با تشویق ممتد حضار همراه شد.
نخست «پیشدرآمد ابوعطا» اجرا شد و گروه بلافاصله سراغ قطعهی «ضربی و آواز ابوعطا» رفت. آهنگساز این اثر صمد رزاقی بود که روی شعری از مولانا ساخته شده بود. همچنین تصنیف «مستان» در دشتی که آن هم شعری از مولانا را دستمایه قرار داده بود.
سپس گروه سماع سراغ اجرای «چهارمضراب» ابوعطا رفت و توانست هماهنگی بالا در گروهنوازی را بهرخ مخاطبان بکشد.
پس از اجرای چهارمضراب، فریدون محمدبیگی که در قطعات پیشین بهنوازندگی نی مشغول بود، تنبور بهدست گرفت و با نواختن پیشدرآمدی در دستگاه نوا به استقبال قطعهی «ساقی» با شعری از فخرالدین عراقی رفت. شعری که با وزن دوری خود و ریتم مطلوب گروه توانست شور زیادی در سالن برقرار کند.
پنجمین ترک، رِنگی کوتاه در ابوعطا بود که بلافاصله پس از آن گروه سراغ اجرای پیچیدهترین قطعهی خود در اجرای شنبهشب یعنی تصنیف «بار دگر» رفت. تصنیفی در شور با غزلی از مولانا که لحظاتی با تکنوازی تنبور و مُدگردی به شور عرب همراه بود.
تصنیف «ما و من» در شور با ترکیبی از اشعار فخرالدین عراقی و مولانا پایانبخش برنامهی گروه سماع قزوین بود و تماشاگران پس از پایان این قطعه مدتی طولانی ایستاده بهتشویق اعضای گروه پرداختند.
از نکتههای قابل توجه اجرای سماع قزوین استاده از سازهای کاخن و دهل و همچنین تقابل و همنشینی صدای ووکال ششدانگ و تکنیکی نادر محمدی با ووکال حسی، پرشور و حال و دورگهی فریدون محمدبیگی بود که توانست ترکیب زیبایی ایجاد کند.
سرپرستی، آهنگسازی و تنظیم همهی قطعات این گروه بهعهدهی فریدون محمدبیگی بود و سولیست آواز نادر محمدی. اعضای گروه سماع قزوین را امیرحسین مافیپور (سنتور)، علی طاهری (تار)، نیما عیوضی (تار)، صمد رازقی (عود)، قاسم شیرخانی (بمتار)، سعید کاکاوند (کمانچه)، وحیدرضا کاکاوند (کمانچه آلتو)، محمد غیاثوند (نی)، محسن کاشیزاده (تنبک)، وحید کاکاوند (دف، کاخن و دهل) و فریدون محمدبیگی (نی، تنبور و سرپرست گروه) تشکیل میدهند.